Odczytanie treści Pism Miłośników Astronomii z 1922 roku
Od zamierzchłych czasów ludzi fascynowały obserwacje nieba, a Astronomia do dziś, spośród wszystkich nauk, ma więcej miłośników niż jakakolwiek inna dziedzina. Wprawdzie w ciągu ostatniego stulecia dokonano ogromnego postępu naukowego, jak i technologicznego, dzięki któremu można prowadzić coraz bardziej zaawansowane obserwacje ciał niebieskich, jednak przestrzeń pozaziemska nadal skrywa wiele tajemnic. To jak, jeszcze nie tak dawno, bo w okresie międzywojennym, wyglądały metody i narzędzia wykorzystywane przez polskich astronomów, jak i entuzjastów obserwacji nieba można wyczytać m.in. z czasopism wydawanych w tamtym okresie. Kilka numerów tych czasopism stanowiło obiekt badań w Centralnym Laboratorium Kryminalistycznym Policji (CLKP).
Instytut Historii Nauki Polskiej Akademii Nauk zwrócił się do CLKP z prośbą o przeprowadzenie badań mających na celu ujawnienie treści czterech numerów książeczek zatytułowanych „Pismo Miłośników Astronomji ALCYONA” z 1922 roku, których redaktorem był reżyser Eugeniusz Cękalski, a wydawcami filozof i astrofizyk Jeremi Wasiutyński oraz pisarz Stanisław Zieliński [Zdj. 1].
Zdj. 1. Książeczki przekazane do badań
Pracownicy Zakładu Technicznych Badań dokumentów i Technik Audiowizualnych dokonali przy użyciu zaawansowanego sprzętu obserwacji książeczek w różnych zakresach promieniowania elektromagnetycznego z wykorzystaniem selektywnej filtracji promieniowania padającego i odbitego, w celu uzyskania jak najwyraźniejszych obrazów. Przeprowadzone badania pozwoliły na odczytanie licznych zapisów niedostrzegalnych okiem nieuzbrojonym. Pisma zawierały zapisy z obserwacji ciał niebieskich, informacje na temat pracy członków „Towarzystwa Miłośników Astronomji”, wskazówki i rady dla amatorów obserwacji, jak również stosunek tamtejszej nauki do możliwości podróży na Księżyc. Odczytana treść jednego z fragmentów na temat podróży pozaziemskich brzmi następująco:
Zdj. 2. Przykładowy fragment treści jednego z pism przed przeprowadzeniem badań
(po lewej) i po zwizualizowaniu (po prawej)
Zdj. 3. Przykładowy fragment treści jednego z pism przed przeprowadzeniem badań
(po lewej) i po zwizualizowaniu (po prawej)
Opracowanie: mgr Joanna Sitnicka, sierż. mgr inż. Ewa Siedlecka, Zakład Badań Dokumentów i Technik Audiowizualnych CLKP