Rok w liczbach

W okresie od stycznia do grudnia ub. r. funkcjonariusze i pracownicy Centralnego Laboratorium Kryminalistycznego Policji wykonali 2321 zleceń, w ramach których przebadali 60357 obiektów. Przeprowadziliśmy dwa egzaminy końcowe dla kandydatów na biegłych policyjnych laboratoriów kryminalistycznych, kończące kilkuletni okres nauki i praktyki 37 ekspertów z różnych specjalności badań kryminalistycznych, przez co liczba biegłych w kraju wzrosła do 642 osób. Braliśmy udział w blisko 150 szkoleniach, konferencjach oraz przedsięwzięciach krajowych i zagranicznych, nierzadko pełniąc rolę gospodarza. Uczyliśmy się od bardziej doświadczonych, ale również przekazywaliśmy wiedzę upowszechniając najnowsze osiągnięcia badawcze, techniki i procedury rozwijane na krajowym podwórku.

Obecność na arenie międzynarodowej

W 2024 r. Centralne Laboratorium Kryminalistyczne Policji kontynuowało aktywne uczestnictwo w pracach Europejskiej Sieci Instytutów Nauk Sądowych (ENFSI), której celem jest zapewnienie optymalnych warunków rozwoju badań kryminalistycznych oraz popularyzowanie nauk sądowych w Europie i na świecie. Od blisko trzydziestu lat biegli i specjaliści z CLKP uczestniczą w pracach eksperckich grup roboczych, a od dwóch lat laboratorium jest również reprezentowane w siedmioosobowym Zarządzie ENFSI, w którym przedstawicielka CLKP pełni funkcję Desygnowanego Przewodniczącego ENFSI. W ramach ENFSI wdrażamy Europejski Obszar Nauk Sądowych 2.0, tworzymy nowe wytyczne i procedury, w tym dotyczące opiniowania i interpretacji. W maju w Warszawie gościliśmy  ekspertów Narkotykowej Grupy Roboczej ENFSI, zajmujących się badaniem narkotyków w laboratoriach kryminalistycznych w Europie, ale również z Singapuru i Agencji UE ds. Narkotyków. Zwalczanie przestępczości narkotykowej to duże wyzwanie dla wszystkich jednostek policyjnych w kraju i na świecie, stąd kontynuujemy szkolenia z zakresu likwidacji nielegalnych laboratoriów narkotykowych. Międzynarodowy kurs „Illicit Drug Laboratory Dismantling-Advanced” odbył się w Nieporęcie w ubiegłym roku z udziałem biegłej CLKP. Z kolei w warszawskiej siedzibie CBŚP zorganizowane zostało spotkanie w ramach europejskiej platformy EMPACT NPS/Syntetyczne narkotyki, w którym CLKP również aktywnie zaznaczyło swoją obecność obok przedstawicieli organów ścigania z Belgii, Holandii, Niemiec, Serbii i Węgier.

Centralne Laboratorium Kryminalistyczne Policji realizuje działania w zakresie współpracy dwustronnej oraz wielostronnej, np. – w ramach tzw. Triady, zrzeszającej policyjne laboratoria kryminalistyczne z Polski, Czech i Słowacji. Liczne spotkania i dyskusje towarzyszące posiedzeniom międzynarodowych i unijnych gremiów przekładają się na rozwój kompetencji ekspertów,  wzrost efektywności pracy ale też kształtowanie strategicznych kierunków rozwoju w zakresie nauk sądowych.

CLKP współpracuje również, za pośrednictwem Polskiego Komitetu Normalizacyjnego, z komitetem technicznym międzynarodowej organizacji normalizacyjnej ISO/TC 272 „Forensic sciences”, w zakresie tworzenia i opiniowania norm sektorowych obejmujących tzw. procesy kryminalistyczne.

Współpraca krajowa i doskonalenie

Największym przedsięwzięciem 2024 r. współorganizowanym przez CLKP były ćwiczenia zgrywające z zakresu reagowania kryzysowego „CRASH-GROM-24”, w których udział wzięło blisko 250 osób reprezentujących liczne podmioty. Oprócz Policji, w ćwiczeniach uczestniczyli przedstawiciele Prokuratury Krajowej, Prokuratur Okręgowych, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Straży Granicznej, Żandarmerii Wojskowej, Państwowej Straży Pożarnej, Państwowej Komisji Badania Wypadków Lotniczych, Urzędu Lotnictwa Cywilnego, Zakładów Medycyny Sądowej, Akademii Sztuki Wojennej oraz Politechniki Warszawskiej. Sukces organizacyjny i merytoryczny przerósł nasze oczekiwania, choć wciąż doskonalimy procedury postępowania na miejscu zdarzenia masowego z podjęciem czynności ukierunkowanych na identyfikację ciał ofiar.

Disaster Victim Identification, czyli identyfikacja ofiar katastrof to również temat dynamicznego pokazu oględzin miejsca zdarzenia masowego z zastosowaniem międzynarodowych procedur, zorganizowany przez CLKP w trakcie kwietniowej, trzeciej już edycji Międzynarodowych Targów POLSECURE w Kielcach i cieszący się ogromnym zainteresowaniem. Dopełnieniem naszej obecności na Targach była konferencja pt. „Sztuczna inteligencja, uczenie maszynowe, deep fakes – wyzwania współczesnej kryminalistyki”, zainicjowana przez CLKP w celu podjęcia próby interpretacji tych zjawisk z punktu widzenia prawodawstwa.

Organizowane przez CLKP w 2024 r. liczne sympozja w wybranych specjalnościach kryminalistycznych były przeznaczone zarówno dla policjantów jak i dla przedstawicieli innych służb i współpracujących z laboratorium podmiotów, m.in. eksperci Instytutu Ekspertyz Sądowych, Straży Granicznej, Żandarmerii Wojskowej, Polskiego Towarzystwa Kryminalistycznego, Państwowej Wytwórni Papierów Wartościowych i MSWiA. W V Ogólnopolskie Sympozjum Biegłych, Badań Broni i Balistyki w Zakopanem, którego tematem przewodnim była „Broń czarnoprochowa w opinii biegłego”, wzięło udział 38 uczestników, a w Sympozjum Biegłych Badań Daktyloskopijnych i Traseologicznych w Waplewie 79 specjalistów. Własnymi przedsięwzięciami laboratorium były także trzy sympozja zorganizowane w Juracie – XVI Ogólnopolskie Sympozjum Policyjnych Biegłych ze specjalności Badania Wypadków Drogowych, w którym udział wzięło 59 osób, a także Sympozjum Ekspertów Badań Informatycznych oraz Ekspertów i Certyfikowanych Specjalistów Cyfrowych Nośników Danych (58 osób), oraz XVII Sympozjum Ekspertów Badań Dokumentów (73 osoby). CLKP współorganizowało również – wraz z Akademią Policji w Szczytnie – konferencję naukową „Bezpieczeństwo dokumentów publicznych”.

Szczególnym osiągnięciem było wyróżnienie w konkursie „Innowacje dla bezpieczeństwa i obronności”, przyznane projektowi pn. „Specjalistyczny zestaw folii niskoadhezyjnych do zabezpieczania śladów kontaktowych”, który był realizowany przez CLKP w ramach konsorcjum trzech podmiotów. Opracowanie w ramach projektu narzędzie będzie szczególnie przydatne do zabezpieczenia śladów kontaktowych na miejscu zdarzenia, standaryzacji i optymalizacji stosowanych przez policyjne i pozapolicyjne laboratoria kryminalistyczne metod ekstrakcji DNA oraz zminimalizowania kontaminacji.

CLKP przyczyniło się również do podniesienia efektywności zabezpieczania śladów i dowodów cyfrowych w wyniku realizacji projektu finansowanego z Funduszy Norweskich na lata 2014-2021 pt. „Doskonalenie procesu gromadzenia, analizy i oceny dowodów w zakresie zwalczania transgranicznej przestępczości komputerowej przy wykorzystaniu sieci pracowni informatyki śledczej laboratoriów kryminalistycznych polskiej Policji”. Zakończenie projektu, które miało miejsce na początku 2024 r. w Jachrance  skutkowało stworzeniem nowoczesnego i długotrwałego systemu szkolenia w zakresie informatyki śledczej i zwalczania cyberprzestępczości oraz wyposażenie laboratoriów kryminalistycznych w narzędzia informatyczne niezbędne do ścigania cyberprzestępstw, zorganizowanej przestępczości oraz cyberterroryzmu.

Po raz pierwszy 

W 2024 roku pierwszy raz rozpoczęto nabór do służby bezpośrednio do Centralnego Laboratorium Kryminalistycznego Policji, co z punktu widzenia ścieżki rozwoju zawodowego i pozyskiwania do kryminalistyki osób o wysokich kompetencjach zawodowych stanowi istotne novum. Pierwszą funkcjonariuszką przyjętą w ten sposób do służby w CLKP została post. Klaudia Chrzanowska, absolwentka Wojskowej Akademii Technicznej na kierunku chemia o specjalności materiały wybuchowe i pirotechnika.

Co dalej?

Podsumowanie sukcesów, choć w pigułce, to również okazja do refleksji; w czym jeszcze możemy być lepsi, co możemy poprawić czy udoskonalić. Wszakże, jak powiedział Sir Ernest Henry Shackleton “Ostatecznie, trudności to tylko rzeczy do przezwyciężenia.”. Zatem pełni nowego zapału oczekujemy na  kolejne wyzwania badawcze, śledząc najnowsze osiągnięcia technologii i nauki. Zachęcamy do obserwowania naszej aktywności w mediach społecznościowych.