Zwalczanie cyberprzestępczości – projekt na finiszu
W efektywnym zwalczaniu cyberprzestępczości kluczowe znaczenie ma zabezpieczanie śladów i dowodów cyfrowych. "Celem projektu, dla którego dzisiaj się spotkaliśmy, jest stworzenie nowoczesnego i długotrwałego systemu szkolenia w zakresie informatyki śledczej i zwalczania cyberprzestępczości oraz wyposażenie laboratoriów kryminalistycznych w narzędzia informatyczne niezbędne do realnego ścigania cyberprzestępstw, zorganizowanej przestępczości oraz cyberterroryzmu." – mówiła podczas otwarcia międzynarodowej konferencji podsumowującej realizację projektu, dyrektor CLKP - mł. insp. Iwona Marciniak-Krawczyk.
W dniach 8-9 lutego 2024 r. w hotelu Windsor w Jachrance odbyła się konferencja podsumowująca realizację projektu finansowanego z Programu „Sprawy wewnętrzne” w ramach Funduszy Norweskich na lata 2014-2021. Projekt pod nazwą „Doskonalenie procesu gromadzenia, analizy i oceny dowodów w zakresie zwalczania transgranicznej przestępczości komputerowej przy wykorzystaniu sieci pracowni informatyki śledczej laboratoriów kryminalistycznych polskiej Policji” jest realizowany przez Komendę Główną Policji - jako beneficjenta, we współpracy z CLKP będącego pomysłodawcą projektu i jednostką odpowiedzialną za merytoryczny i organizacyjny nadzór nad działaniami przedsięwzięcia. Partnerem Projektu jest Norweski Uniwersytet Policyjny.
Jest to jeden z największych projektów realizowanych przez polską Policję o wartości ponad 4.4 mln euro, o zasięgu ogólnopolskim, obejmującym laboratoria kryminalistyczne komend wojewódzkich Policji, Komendy Stołecznej Policji i CLKP. W ramach projektu odbyły się wizyty studyjne umożliwiające policyjnym specjalistom zapoznanie się z rozwiązaniami IT Forensic stosowanymi przez policję niemiecką i norweską. Zrealizowano specjalistyczne szkolenia dotyczące informatyki śledczej, w których partnerem był Norweski Uniwersytet Policyjny. Przeszkolona kadra będzie mogła zabezpieczać, a potem analizować elektroniczny materiał dowodowy tak, że będzie on niepodważalny w sprawach związanych z transgraniczną przestępczością komputerową. Wyszkoleni specjaliści będą pracowali na zakupionym, również w ramach projektu, sprzęcie specjalistycznym i oprogramowaniu w laboratoriach kryminalistycznych osiemnastu jednostek uczestniczących w programie.
Na konferencji, będącej podsumowaniem projektu, której gospodarzem był Komendant Główny Policji, insp. Marek Boroń, zgromadzili się przedstawiciele MSWiA, w tym Renata Leoniak, zastępca dyrektora Departamentu Porządku Publicznego MSWiA reprezentująca sekretarza stanu MSWiA, Czesława Mroczka. Magdalena Zdrojewska, zastępca dyrektora Departamentu Funduszy Europejskich MSWiA i Mariusz Kasprzyk, dyrektor Centrum Obsługi Projektów Europejskich MSWiA. Dyrektor Centralnego Laboratorium Kryminalistycznego Policji, mł. insp. Iwona Marciniak-Krawczyk, komendanci CBZC, CBŚP, dyrektorzy biur KGP, naczelnicy laboratoriów kryminalistycznych CLKP, KWP i KSP.
Gośćmi specjalnymi byli przedstawiciele Norweskiego Uniwersytetu Policyjnego Ms. Inger A. E. Coll, Assistant Chief of Police, Dr. Georgina Humphries, Associate Professor, Dr. Carlota Urruela, Lecturer i Mr Ulf Bergum, Senior Lecturer and Police Superintendent oraz Ms. Sara Marcolla.
Kierownik projektu, nadkom. Kamila Nakoneczna z CLKP, przybliżyła zebranym założenia koncepcyjne i przebieg realizacji projektu, który w 2022 roku przeszedł gruntowną przebudowę i został dostosowany do obecnych realiów informatyki śledczej. Przedstawiła zadania, które pomimo trudności i niewielkiego czasu przeznaczonego na ich realizację udało się zakończyć. Zaprezentowała sprzęt i oprogramowanie, które zostało zakupione w projekcie i przekazane do laboratoriów kryminalistycznych. Omówiła potrzebę realizacji kolejnych zakupów, które wkrótce zostaną sfinalizowane. O wizytach studyjnych w Niemczech i Norwegii opowiadali podkom. Marcin Napiórkowski z LK KWP w Szczecinie, podinsp. Marcin Kuś, zastępca kierownika projektu, z LK KWP w Bydgoszczy i nadkom. Krzysztof Harewski z LK KWP w Gorzowie Wlkp. Zgromadzeni goście mieli okazje dowiedzieć się jak wyglądają inwazyjne metody badawcze urządzeń mobilnych, o których z pasją opowiadał podkom. Marcin Napiórkowski oraz usłyszeć podsumowanie zrealizowanych szkoleń specjalistycznych przedstawione przez kom. Sylwestra Panasewicza z LK KWP w Białymstoku. Możliwości zakupionego oprogramowania i sprzętu zostały przedstawione w drugim dniu konferencji przez podinsp. Andrzeja Pietrzyka z CLKP. W końcowej części swojego wystąpienia, zaprezentował on autorskie oprogramowanie, usprawniające pracę biegłych, którego stworzenie było możliwe dzięki wiedzy pozyskanej podczas udziału w realizowanych w projekcie szkoleniach.
Goście specjalni z Norwegii przekazali informacje o działalności Norweskiego Uniwersytetu Policyjnego, o kursach, szkoleniach i działaniach opartych o wiedzę operacyjną i policyjną. Zwrócili uwagę na różnicę pomiędzy edukacją a szkoleniem.
Dzięki zadaniom zrealizowanym w projekcie zakupiono wysokospecjalistyczne stacje badawcze (18 sztuk), laptopy na potrzeby szkoleń (22 sztuki) i specjalistyczne oprogramowanie informatyczne, które poszerzyło możliwości badawcze laboratoriów. W trakcie realizacji pozostaje zakup stanowisk umożliwiających przeprowadzenie inwazyjnych metod odczytu danych. Łączna wartość przekazanego do każdego z laboratoriów sprzętu i oprogramowania przekracza kwotę 600 000 zł.
W 7 szkoleniach realizowanych w ramach projektu, składających się z 31 edycji dla niewielkich grup uczestników, przeszkolono łącznie 104 osoby z 17 LK KWP/KSP oraz z CLKP. Specjaliści polskich laboratoriów kryminalistycznych dzięki udziałowi w szkoleniach prowadzonych przez trenerów norweskiego uniwersytetu policyjnego zdobyli cenną wiedzę z niskopoziomowej analizy urządzeń mobilnych, analizy złośliwego oprogramowania, zabezpieczania danych ulotnych, przełamywania zabezpieczeń kryptograficznych, czy badania technik włamań do sieci. Wszystkie realizowane szkolenia skupiały się na doskonaleniu wiedzy dotyczącej zbierania śladów, przeprowadzenia ich analizy i gromadzeniu niepodważalnych dowodów cyfrowych. Policyjnych specjalistów laboratoriów kryminalistycznych szkoliło 21 funkcjonariuszy i pracowników policji z 16 różnych instytucji i krajów m.in. Norwegii, Hiszpanii, Irlandii, Estonii, Niemiec i Belgii. Uzupełnieniem szkoleń prowadzonych w partnerstwie z Norweskim Uniwersytetem Policyjnym było szkolenie z odzyskiwania danych z uszkodzonych urządzeń realizowane przez firmę zewnętrzną wyłonioną w przetargu.
Działania podjęte w projekcie już w tej chwili poszerzyły możliwości badawcze laboratoriów kryminalistycznych w obszarze urządzeń mobilnych.
Podsumowaniem konferencji było podziękowanie kierowane przez kierownik projektu nadkom. Kamilę Nakoneczną na ręce całego zespołu projektowego, za ciężką pracę która w tak krótkim czasie przyniosła znaczące efekty i umożliwia zrealizowanie założeń projektu.
Podczas konferencji uczestnicy mogli się zapoznać z zakupionym w ramach projektu sprzętem oraz oprogramowaniem, które było prezentowane przez pracowników Centralnego Laboratorium Kryminalistycznego Policji. Spotkanie było również okazją do przekazania na ręce naczelników Laboratoriów Kryminalistycznych Komend Wojewódzkich/Stołecznej Policji zakupionego dla pracowni badań informatycznych sprzętu.
Tekst/foto Krzysztof Chrzanowski